ПРОЕКТОТ / За проектот
Туризмот денес е исклучително важен општествен феномен кој мобилизира милиони луѓе ширум светот, особено во Европа, претставувајќи не само двигател на економскиот развој, туку и критичен елемент за подобрување на знаењето, комуникацијата и степенот на односи и почит меѓу граѓаните од различни земји. Во рамките на европскиот социјален модел, туризмот може да се гледа како општествено добро што треба да биде достапно за сите граѓани, без исклучување на која било група на луѓе, без разлика на нивните лични, социјални, економски или други животни околности.
Една од клучните области каде туристичкиот сектор во Европа може да ги зголеми своите понуди на одржливи и поквалитетни производи и услуги, со поголема вредност за клиентите, е правењето туристички понуди и услуги „достапни за сите“. Кога дестинациите и бизнисите ефикасно ја следат оваа цел, тоа може да ја подобри конкурентноста не само на националниот, туку најмногу на регионалниот и локалниот туристички сектор и ќе доведе до зголемен удел на пазарот. Конкретно, обезбедувањето пристапни туристички производи и услуги го отвора пазарот за растечкиот број на постари посетители, лица со попречености, лица со долгорочни здравствени состојби и семејства.
Паралелно со побарувачката за пристапен туризам, пресметано е дека големината на пазарот во Европа е околу 780 милиони патувања во 2012 година. Сепак, побарувачката е далеку поголема од сегашната понуда на пазарот, создавајќи можност за „раните усвојувачи“ во однос на пазарот на влезниот туризам.
Гледајќи ја Европската стратегија за попреченост 2010-2020 година, пристапноста, учеството и еднаквоста се три од осумте приоритетни области за ЕУ. Тие три области имаат за цел да ги направат добрата и услугите достапни за лицата со попреченост, да им овозможат да ги уживаат сите придобивки од државјанството на ЕУ, да се борат против дискриминацијата и да промовираат еднакви можности. Постојаните подобрувања во овие области ќе овозможат целосно и ефективно учество. Ова го сигнализира политичкиот императив на бизнисите кои им овозможуваат на граѓаните со посебни потреби во ЕУ целосно да учествуваат во туризмот, со што ќе им се овозможи да ги остварат своите права да избираат дестинации за патување, без пречки.
Преку анализата на потребите изразени од туристите со попреченост и барањата за пристап, постои јасна и растечка побарувачка за пристапни туристички производи и услуги. Овој факт е потврден со зголемената свест кај некои туристички оператори кои обезбедуваат некои од новите понуди за да ја задоволат побарувачката од постарите лица и од сегментот на лицата со попречености.
“Пристапноста“, освен димензијата на физичкиот пристап, ја опфаќа и димензијата на функционалност, комуникација и е директно поврзана со автономијата и безбедноста. Прекуграничната област комбинира поволни природни ресурси, климатски услови и културни добра, обезбедувајќи можности за одржлив развој на туризмот, со почитување на животната средина.
Меѓутоа, проблемите со пристапноста создаваат тешкотии за туристите со попреченост да уживаат еднакви придобивки и услуги. Туристичките услуги не се добро организирани за групи со посебни интереси, а недостасуваат и заеднички напори за креирање атрактивни маршрути и заедничко брендирање. Туристичките капацитети и нивното управување треба значително да се подобрат. Пристапот до туристичките места треба да се прошири заедно со развојот на новите форми на туристички производи. Иако туризмот е растечки сектор во прекуграничниот регион, самата област не е промовирана како популарна туристичка дестинација. Од друга страна, постои неискористен потенцијал и потценување на ниските туристички перспективи, како што е туризмот за лица со посебни потреби итн. Таквиот потенцијал е значително поврзан со итната потреба да се искористат можностите што ги има прекуграничниот регион. Иако во последниве години беа преземени некои важни чекори во однос на правната и институционалната рамка, останува уште многу да се направи за една дестинација навистина да стане пристапна, привлечна за националните и меѓународните клиенти кои денес сè уште претпочитаат дестинации кои се најмногу тестирани од гледна точка на пристапност. Акциите што ги преземаат централната влада и локалните/регионалните власти обично не се дел од стратешкиот план за подобрување на услугите за лицата со посебни потреби, како потенцијални потрошувачи на туристичкиот производ, но главно се ограничени само на неколку приватни иницијативи.